Thuốc cốm là gì? Quy trình sản xuất thuốc cốm đạt chuẩn

Những hạt cốm nhỏ xinh tan chảy trong miệng, mang đến vị ngọt dịu, quen thuộc như một phần kí ức không thể thiếu của tuổi thơ. Đối với nhiều thế hệ, thuốc cốm không chỉ là một phương thuốc mà còn là biểu tượng của sự chăm sóc tận tình và yêu thương từ gia đình. Vậy bạn có từng thắc mắc, thuốc cốm là gì và được tạo ra như thế nào để vừa giữ được hương vị đặc trưng, vừa đảm bảo hiệu quả điều trị? Hãy cùng chúng tôi khám phá quy trình sản xuất thuốc cốm đạt chuẩn trong bài viết này nhé!

Thuốc cốm là gì?

Thuốc cốm là một dạng bào chế dược phẩm rắn, được tạo thành từ các hạt nhỏ, xốp, khô, và có kích thước đồng đều. Các hạt cốm được sản xuất bằng cách kết hợp dược chất chính với tá dược, sau đó trải qua quá trình trộn đều, tạo hạt và sấy khô. Đặc biệt, thuốc cốm có tính linh hoạt cao, có thể sử dụng trực tiếp hoặc pha với nước trước khi uống.

Trẻ em thường bị thu hút bởi những thứ mới lạ và hấp dẫn, vì vậy thuốc cốm với màu sắc và hương vị độc đáo đã chinh phục được tâm lý của các bé. Không chỉ giúp trẻ dễ dàng uống thuốc hơn, thuốc cốm còn đảm bảo hiệu quả điều trị nhờ sử dụng các thành phần dược liệu an toàn, phù hợp với cơ địa của trẻ.

Phương pháp bào chế thuốc cốm 

Hiện nay, có ba phương pháp bào chế thuốc cốm phổ biến đang được áp dụng trong sản xuất thuốc cốm trên thị trường. Mỗi phương pháp bào chế đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, do đó, các doanh nghiệp sản xuất dược phẩm cần cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn phương pháp bào chế phù hợp, nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng: 

• Phương pháp tạo hạt tầng sôi
• Phương pháp tạo hạt khô 
• Phương pháp tạo hạt ướt

Nguyên liệu sản xuất thuốc cốm

Nguyên liệu chính để sản xuất thuốc cốm chủ yếu bao gồm các thành phần: dược chất và tá dược. 

Dược chất (hoạt chất)

Dược chất là thành phần chủ yếu mang lại tác dụng điều trị trong thuốc cốm. Chúng thường là những hợp chất không ổn định, khó chế biến thành các dạng thuốc khác như viên nén. Để khắc phục vị khó uống, nhiều loại thuốc, đặc biệt là những loại có vị đắng, thường được bào chế dưới dạng cốm sủi bọt hoặc cốm pha siro, vừa dễ uống vừa đảm bảo hiệu quả điều trị.

Tá dược (excipients)

Tá dược là những thành phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất thuốc cốm, đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tính chất vật lý và hóa học của thuốc.

• Tá dược độn: Saccarose và lactose không chỉ là chất độn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hương vị của thuốc cốm. Ngoài việc điều vị, chúng còn giúp tăng độ nhớt cho hỗn dịch, đảm bảo các hạt thuốc phân tán đều và không bị lắng, từ đó nâng cao độ chính xác của liều dùng.
• Tá dược trơn: Giống như trong các dạng bào chế khác, tá dược trơn cũng đóng vai trò quan trọng trong thuốc cốm, giúp giảm ma sát, chống dính và đảm bảo quá trình phân liều diễn ra chính xác. Talc, aerosil, magie stearat và acid stearic là những tá dược trơn thông dụng nhất, thường được sử dụng để cải thiện tính chất chảy và giảm ma sát trong quá trình sản xuất thuốc cốm.
• Tá dược dính: Tá dược dính được sử dụng để tạo hạt và sợi cho cốm. Những tá dược dính thường được sử dụng bao gồm siro, dung dịch PVP (Polyvinylpyrrolidone) và dung dịch CMC (Carboxymethylcellulose).
• Tá dược rã: Tá dược rã làm tăng nhanh quá trình phân tán của chế phẩm khi pha vào nước hoặc khi vào ruột, giúp giải phóng hoạt chất dễ dàng. Tá dược rã phổ biến gồm natri croscarmellose, natri starch glycolat…

Ngoài các tá dược trên, thuốc cốm còn có thể chứa thêm tá dược điều vị, điều hương, chất gây thấm hoặc chất gây phân tán, giúp cải thiện mùi vị, hương thơm và khả năng hòa tan của thuốc, mang lại trải nghiệm dễ chịu cho người sử dụng, đặc biệt là trẻ em.

Quy trình sản xuất thuốc cốm 

Chuẩn bị và xử lý nguyên liệu 

Tất cả nguyên liệu đầu vào cho quá trình sản xuất thuốc cốm đều phải trải qua quá trình kiểm nghiệm nghiêm ngặt, đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng trước khi tiến hành các công đoạn tiếp theo.

Sau khi kiểm định đạt yêu cầu, nguyên liệu sẽ trải qua quá trình nghiền để tạo ra các hạt có kích thước đồng đều.Quá trình nghiền không chỉ giúp nguyên liệu dễ dàng hòa trộn mà còn làm tăng khả năng hòa tan của thuốc, từ đó nâng cao sinh khả dụng. Khi kích thước hạt càng nhỏ, diện tích tiếp xúc càng lớn, giúp tăng tốc độ hòa tan và hấp thu thuốc.

Tiếp đến, nguyên liệu sẽ được rây để thu được kích thước hạt phù hợp và đồng đều. Những hạt không đạt yêu cầu sẽ được đưa lại công đoạn nghiền để đảm bảo độ đồng nhất.

Phối trộn

Sau khi nguyên liệu được nghiền mịn, chúng sẽ được chuyển vào công đoạn phối trộn. Quá trình này được thực hiện bằng máy trộn công nghiệp, giúp đảm bảo các thành phần được kết hợp đồng đều, tạo ra một hỗn hợp đồng nhất và chất lượng.

Trong quá trình phối trộn, các tá dược sẽ được bổ sung dần vào hỗn hợp nguyên liệu. Các tá dược như tá dược độn, tá dược trơn, tá dược dính và tá dược rã được thêm vào một cách chính xác, giúp cải thiện các đặc tính vật lý của hỗn hợp.

Tạo hạt 

Trong công đoạn tạo hạt, khối hỗn hợp đã được phối trộn sẽ được biến thành các hạt hoặc sợi thuốc cốm theo ba phương pháp chính: 

• Phương pháp tạo hạt ướt: Hỗn hợp khô sau khi phối trộn sẽ được bổ sung tá dược lỏng để tạo độ ẩm, sau đó được ép qua rây để hình thành các hạt. Quá trình này cần được kiểm soát kỹ lưỡng để đảm bảo kích thước hạt đồng đều và tránh hiện tượng vón cục.
• Phương pháp tạo hạt khô: Sau khi phối trộn, khối thuốc sẽ được chia thành các viên có kích thước khoảng 2 cm. Các viên này sau đó sẽ được nghiền nhỏ và rây qua lưới để thu được hạt có kích thước đồng đều. Đối với những hạt có kích thước lớn hơn sẽ tiếp tục được nghiền và rây lại cho đến khi đạt kích thước yêu cầu.
• Phương pháp tạo hạt tầng sôi: Trong buồng sấy, các hạt nguyên liệu sẽ va chạm và kết dính với nhau, dần hình thành các hạt cốm. Quá trình tạo hạt và sấy được thực hiện đồng thời, giúp sản phẩm đạt được kích thước đồng đều và hàm lượng tá dược ổn định.

Xem thêm : Máy trộn và tạo hạt cốm

Sấy thuốc cốm 

Sau khi tạo hạt, thuốc cốm sẽ được đưa vào buồng sấy để loại bỏ độ ẩm, giúp cốm đạt độ khô cần thiết cho quá trình bảo quản và sử dụng. Quá trình sấy diễn ra ở nhiệt độ từ 60 đến 70 độ C trong khoảng 3 đến 5 giờ, tùy vào mức độ ẩm ban đầu của nguyên liệu. Khi độ ẩm của thuốc cốm giảm xuống dưới 3%, quá trình sấy sẽ được dừng lại và thuốc cốm được để nguội dần, chuẩn bị cho các công đoạn tiếp theo.

Trộn đồng nhất

Hạt cốm sẽ được phối trộn với tá dược trơn để hoàn thiện sản phẩm, đảm bảo tính đồng đều và khả năng chảy mượt mà. Các tá dược trơn như talc hoặc aerosil được thêm vào hỗn hợp nhằm giảm ma sát, chống dính và giúp các hạt cốm không bị kết tụ.

Đóng gói

Thuốc cốm sẽ được chuyển đến máy đóng gói dạng hạt chuyên dụng. Tại đây, thuốc cốm được định lượng chính xác và đóng vào các bao bì phù hợp. Trên mỗi bao bì đã đóng gói, hệ thống tự động in đầy đủ thông tin gồm lô sản xuất, ngày sản xuất và hạn sử dụng.

Cuối cùng, các gói thuốc được xếp vào thùng carton, niêm phong cẩn thận và sẵn sàng vận chuyển đến các điểm phân phối hoặc tiêu thụ. 

Kết luận 

Với kết cấu dạng hạt khô, thuốc cốm là một dạng bào chế tiện lợi, mang lại nhiều lợi ích trong việc sử dụng và phù hợp với đa dạng đối tượng người dùng. Quy trình sản xuất thuốc cốm đạt chuẩn đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng, hiệu quả điều trị và an toàn cho người sử dụng. Nhờ đó, thuốc cốm không chỉ đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe mà còn khẳng định giá trị trong ngành công nghiệp dược phẩm hiện đại. 

 Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích và giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thuốc cốm cũng như quy trình sản xuất đạt chuẩn của sản phẩm này.