Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã quá quen thuộc với hình ảnh bánh trưng truyền thống xuất hiện trong mâm cỗ Tết của người Việt. Vậy bạn có bao giờ tò mò về nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc ẩn chứa trong món ăn truyền thống này không? Thông qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của bánh chưng trong ngày Tết, từ những nguyên liệu giản dị đến những giá trị tinh thần mà nó mang lại, giúp hiểu rõ hơn về phong tục tập quán cũng như văn hóa ẩm thực độc đáo của người Việt trong dịp lễ hội quan trọng này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Bánh chưng là gì?
Bánh chưng là một loại bánh truyền thống của Việt Nam, đặc biệt phổ biến trong dịp Tết Nguyên Đán. Bánh chưng có hình vuông, tượng trưng cho đất theo quan niệm của người Việt xưa. Đây là món ăn mang đậm tính dân tộc, gắn liền với truyền thuyết Lang Liêu và tín ngưỡng về sự giao hòa giữa đất trời, con người và thiên nhiên.
Bánh chưng được làm từ các nguyên liệu chính như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, và được gói trong lá dong, sau đó nấu chín bằng cách luộc trong nhiều giờ. Hương vị của bánh chưng thể hiện sự hòa quyện giữa vị bùi của đậu xanh, vị béo của thịt, và mùi thơm của lá dong và gạo nếp.
Nguồn gốc của bánh chưng
Theo truyền thuyết dân gian, câu chuyện về bánh chưng gắn liền với thời Hùng Vương thứ sáu, khi Hoàng tử Lang Liêu đã có một sáng tạo độc đáo để dâng lên vua cha. Khi ấy, Vua Hùng muốn tìm một người tài đức để truyền ngôi và ra lệnh cho các hoàng tử rằng “Ai đem lễ vật hợp với ý của ta đến dâng cúng Tiên Vương cho tròn đạo hiếu thì ta sẽ truyền ngôi cho”. Các hoàng tử ai cũng loay hoay tìm kiếm lễ vật quý hiếm, sơn hào hải vị từ núi rừng, sông biển.
Lang Liêu trằn trọc suy nghĩ không biết làm sao để tạo ra một món ăn đặc biệt. Bỗng đêm đó, trong giấc mơ kì lạ, một vị thần hiện lên ban cho chàng một điềm báo về đất trời, giúp chàng nhận ra ý nghĩa sâu xa của những nguyên liệu quen thuộc. Với sự hiểu biết về đất trời và lòng kính trọng đối với tổ tiên, Lang Liêu đã làm ra 2 loại bánh: bánh chưng, biểu tượng cho đất, vuông vức, xanh tươi như cánh đồng màu mỡ; và bánh dày, tượng trưng cho trời, tròn và trắng.
Bánh chưng với hình dáng vuông, bốn góc sắc nét, được cho là tượng trưng cho đất, nơi con người sinh sống và làm ăn. Lá dong xanh mướt bao bọc lớp nhân đậu xanh, thịt mỡ, tạo nên một tổng thể hài hòa, đại diện cho sự giao hòa giữa đất trời và sự ấm no. Thông qua những chiếc bánh chưng giản dị mà ý nghĩa, Lang Liêu muốn gửi gắm thông điệp về sự trân trọng những gì đất trời ban tặng và ước nguyện về một cuộc sống viên mãn.
Vua Hùng vô cùng cảm động trước lòng hiếu thảo và trí tuệ tạo độc đáo của Lang Liêu. Nhà vua đã không ngần ngại trao ngôi cho chàng, và từ đó, bánh chưng, bánh dày trở thành biểu tượng truyền thống trong các dịp lễ tết của người Việt, đặc biệt là Tết Nguyên Đán, khi mọi người sum vầy bên mâm cỗ dâng cúng tổ tiên.
Ý nghĩa của bánh chưng trong ngày Tết
Được gói ghém từ những nguyên liệu thuần khiết của đất trời như gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn, bánh chưng thể hiện tinh hoa của nền nông nghiệp lúa nước quê nhà, nhắc nhở chúng ta về sự trân trọng những gì thiên nhiên ban tặng, về cội nguồn và công lao của tổ tiên trong việc gìn giữ đất đai, mùa màng. Theo quan niệm “trời tròn đất vuông”, hình vuông của bánh chưng mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, tượng trưng cho sự cân bằng giữa trời đất, giữa con người và vũ trụ. Mỗi chiếc bánh chưng xanh mướt được ra đời từ những nguyên liệu tinh túy của đất trời, là kết tinh của bàn tay khéo léo và tấm lòng thành kính của con cháu, dâng lên tổ tiên trong mâm cỗ Tết để cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng.
Không chỉ mang ý nghĩa triết lý sâu sắc về đất trời, bánh chưng còn tượng trưng cho sự đoàn viên, sum họp của gia đình. Những ngày cận Tết, hình ảnh cả nhà quây quần bên mâm bánh chưng, cùng nhau gói những chiếc bánh, quây quần bên bếp lửa hồng chờ bánh chín đã trở thành một nét đẹp văn hóa đặc trưng trong lòng người Việt. Khoảnh khắc mọi người cùng nhau chuẩn bị bánh chưng không chỉ là dịp để chia sẻ công việc mà còn là lúc gia đình quây quần bên nhau, thắt chặt tình cảm và tạo nên những kỷ niệm khó quên.
Ngoài ra, bánh chưng còn là biểu tượng của lòng biết ơn và sự tôn kính đối với tổ tiên. Việc gói và dâng bánh chưng lên bàn thờ gia tiên là cầu nối giữa các thế hệ, thể hiện lòng hiếu thảo, tri ân công đức sinh thành và dưỡng dục của con cháu đối với tổ tiên, đồng thời giúp duy trì và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình. Chính vì những ý nghĩa sâu sắc đó, bánh chưng đã và sẽ luôn giữ một vị trí đặc biệt trong văn hóa Tết của người Việt Nam, là biểu tượng của sự sum vầy, lòng biết ơn và hy vọng vào tương lai tốt đẹp.
Qua bài viết này mong bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về phong tục tập quán và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Việt. Hy vọng rằng bạn đọc sẽ tìm thấy những thông tin hữu ích từ bài viết. Chúc bạn đọc có một năm mới tràn đầy sức khỏe, niềm vui và những điều tốt đẹp bên gia đình.
>> Bài viết liên quan :
—∴—Theo đuổi sự xuất sắc, phát triển bằng sự đổi mới—∴—
Chúng tôi với phương châm “ Mang đến sự hài lòng cho khách hàng”. Quý khách hãy yên tâm với chế độ hậu mãi cũng như dịch vụ bảo hành mà Công Nghệ Chế Tạo Máy Thiên Phú cung cấp.
Hãy nhấc máy lên gọi ngay cho chúng tôi qua số hotline: 1900 633 539 – 0961.233.599 để được tư vấn trực tiếp nhé.
Công Ty Cổ Phần Công Nghệ Chế Tạo Máy Thiên Phú
🏠 MST: 3702939727 🏠
🏠 Địa Chỉ : Số 1/644 Đ. 22 Tháng 12, Kp Hoà Lân 2, P Thuận Giao, Thuận An, Bình Dương
☎ Hotline : 1900 633 539
📧 E-mail : congnghemaythienphu.jsc@gmail.com
🌍 Website : www.maythucphamthienphu.vn
☘️ Link googlemap : Công Nghệ Máy Thiên Phú - CN Bình Dương
🎬 Fanpage : www.facebook.com/chetaomaythienphu
🎬 Youtube : Công Nghệ Chế Tạo Máy Thiên Phú